Elżbieta Grad - pedagogizacja rodziców ,, Dysleksja ''
PEDAGOGIZACJA RODZICÓW – DYSLEKSJA
Elżbieta Grad
Gdy rodzi się dziecko w rodzinie panuje wielka radość. Rodzice już od pierwszego dnia kochają swoje maleństwo. Cieszą się z pierwszego słowa, pierwszego kroczku i coraz to innych osiągnięć malucha. Dziecko rośnie jak na drożdżach, rozwija się prawidłowo, a tata i mama dumni ze swojej pociechy wiążą z nim wielkie nadzieje, gdyż jest bystre, rezolutne i bardzo mądre.
Nadchodzi dzień, gdy szczęśliwy mały człowiek z wypiekami na twarzy pierwszy raz przekracza próg szkoły. Wnosi ze sobą wiele chęci i zapału do nauki. Jednak tu w szkole spotyka go wielki cios. Nauka czytania i pisania zaczyna sprawiać mu wiele trudności. Dziecko, mimo iż zna litery nie potrafi płynnie czytać, często nieudolnie składa głoski i mylnie odczytuje wyrazy, nie rozumie przeczytanego tekstu. Podczas pisania opuszcza niektóre litery, zmienia ich kolejność w wyrazie, myli litery podobne kształtem ( np. p-g-d-b, l-t-ł, m-n, w-u ), pisze z licznymi błędami ortograficznymi. Jego pismo jest bardzo niestaranne.
Rodzice nie potrafią zrozumieć, dlaczego ich dziecko źle czyta i pisze, mimo że jest rezolutne, inteligentne i doskonale radzi sobie w różnych sytuacjach życiowych. Głęboko zawiedzeni przyczepiają mu etykietę „ nieuk” i „ leń”. Dla biednego ucznia rozpoczyna się „ droga przez mękę”. Nauka szkolna staje się dla niego koszmarem, gdyż doświadcza wielu niepowodzeń a nawet upokorzeń. Istnieją powody aby przypuszczać, iż trudności dziecka to dysleksja.
Według ogólnej definicji : dysleksja to zespół specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu spowodowanych zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanych nieprawidłowym funkcjonowaniem całego układu nerwowego ( c.u.n. ). Jest to problem dzieci inteligentnych, które mają zapewnione właściwe warunki do nauki przez środowisko rodzinne i szkolne.
Główne pojęcia dysleksji to:
• dysleksja rozwojowa – trudności w nauce czytania ( lub ) pisania, • dysgrafia – trudności w opanowaniu kaligrafii ( brzydkie pismo), • dysortografia – trudności w opanowaniu poprawnej pisowni ( dziecko popełnia liczne błędy ortograficzne, mimo iż zna zasady pisowni ). • dyskalkulia – trudności w nauce matematyki.
Zadaniem rodziców jest uważna obserwacja swojego dziecka już od najmłodszych lat jego życia. Im wcześniej zostaną dostrzeżone pierwsze objawy, tym szybciej i skuteczniej można pomóc dziecku. Taką pomoc można otrzymać w każdej poradni psychologiczno – pedagogicznej.
OBJAWY WSKAZUJĄCE NA TRUDNOŚCI O CHARAKTERZE DYSLEKTYCZNYM
Wiek 3 – 5 lat
• opóźniony rozwój mowy – trudności w wypowiadaniu się, przekręcanie dłuższych wyrazów, zapamiętywaniu nazw np. pór roku, dni tygodnia itp. • opóźniony rozwój ruchowy – trudności z utrzymaniem równowagi, niechęć do zabaw ruchowych, mała sprawność ruchowa rąk podczas czynności samoobsługowych, rysowania, niechęć do rysowania,
Kl. „0” – Wiek 6-7 lat
• wadliwa wymowa, błędy gramatyczne, • trudności z zapamiętywaniem wierszy, piosenek, • trudności z różnicowaniem głosek podobnych, z wydzieleniem sylab i głosek ze słów oraz łączeniem ich w słowa ( analizą i syntezą sylabową i głoskową ), • niechęć do rysowania, trudności z odtwarzaniem figur, wzorów i szlaczków, • trudności z układaniem obrazków z elementów wg wzoru, • oburęczność, mylenie prawej i lewej ręki, nogi itp., • trudności w nauce czytania ( realizacji programu klasy „0”).
Klasa I – III ( Wiek młodszy szkolny )
• utrzymanie się powyższych objawów zaburzeń i trudności w uczeniu się, • trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, szeregów nazw ( dni tygodnia, miesięcy), tabliczki mnożenia, dat, zapisywaniem liczb wielocyfrowych, • mylenie liter podobnych pod względem kształtu ( p-b-d-g, m-n, l-ł-t, m-w ), • opuszczanie, dodawanie, przestawianie liter, sylab oraz rozdzielanie wyrazów, • trudności z pisownią zmiękczeń, głosek nosowych, • brzydkie pismo i rysunek.
Wiek starszy szkolny ( powyżej klasy IV i szkoła średnia )
• trudności w czytaniu często zmniejszają się lub ustępują, • trudności w pisaniu mogą ograniczać się głównie do błędów ortograficznych, • trudności mogą uogólniać się na inne przedmioty: - matematyka – trudności w nauce geometrii, mylenie znaków: +, -, x, : nadal trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia - geografia – trudności ze wskazaniem kierunków na mapie, zniekształcanie nazw geograficznych - historia – mylenie dat, nazwisk, trudności w ich zapamiętywaniu, - trudności w nauce języków obcych.
WSKAZÓWKI WYCHOWAWCZE DLA RODZICÓW
U dziecka napotykającego na trudności w nauce szkolnej rodzi się poczucie krzywdy, wzrasta napięcie nerwowe, bunt, agresja. Dziecko zaczyna stwarzać kłopoty wychowawcze. Im bardziej nasilają się trudności i przykre doświadczenia, tym bardziej obniża się motywacja do nauki. Często pojawiają się nerwice ( fobie szkolne ), które mogą objawiać się niechęcią przed pójściem do szkoły, bólami brzucha, głowy, biegunką, moczeniem nocnym itp.
Dziecko dyslektyczne potrzebuje większego zainteresowania i zrozumienia ze strony rodziców jak i nauczycieli. Należy pamiętać, że każde dziecko bardzo przezywa niepowodzenia w nauce. Musimy być dla niego cierpliwi i wyrozumiali. Na jego trudności reagujmy spokojnie, nie krytykujmy go i chwalmy nawet za drobne sukcesy. To nie ono ponosi winę za swoje niepowodzenia. Bądźmy życzliwymi, pogodnymi, cierpliwymi przewodnikami i towarzyszami swego dziecka w jego kłopotach szkolnych. Przede wszystkim dajmy mu dużo miłości.
Dzieci uczą się życia od nas : - Jeżeli dziecko jest krytykowane – uczy się potępiać - Jeżeli dziecko żyje w nieprzyjaźni – uczy się agresji - Jeżeli dziecko jest wyśmiewane – uczy się nieśmiałości - Jeżeli dziecko jest zawstydzane – uczy się poczucia winy - Jeżeli dziecko żyje w tolerancji – uczy się szacunku - Jeżeli dziecko jest zachęcane - uczy się wiary w siebie - Jeżeli dziecko jest rozumiane - uczy się oceniać - Jeżeli dziecko jest traktowane uczciwie – uczy się sprawiedliwości i prawdy - Jeżeli dziecko żyje w bezpieczeństwie – uczy się ufać - Jeżeli dziecko jest przyjmowane takim, jakim jest – uczy się akceptować - Jeżeli dziecko jest otaczane przyjaźnią – uczy się szukać w świecie miłości. BIBLIOGRAFIA
1. M. Bogdanowicz, O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu – odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli; 2. H. Filipczuk, Zapobiegamy trudnością i niepowodzeniom szkolnym, Warszawa IWZZ 1985 ; 3. H. Nartowska, Opóźnienia i dysharmonie w rozwoju dziecka, Warszawa WSiP 1980 ; 4. B. Sawa, Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, Warszawa WSiP 1997 5. Biuletyn Informacyjny Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa ; 6. Dyslekcji, Nr 14-15, kwiecień 2000.
|